Igor Rakowski-KÂłos
10.08.2012 , aktualizacja: 16.08.2012 14:33
Zespó³ Moskwa - jak ³ódzcy punkowcy pili herbatê z BBC

Moskwa by³a nazywana najszybsz¹ kapel¹ miêdzy £ab¹ a W³adywostokiem. W latach 80. organizatorzy festiwalu w Jarocinie bali siê wypowiadaÌ nazwê ³ódzkiego zespo³u. Pawe³ "Guma" Gumola, wokalista, gitarzysta i autor tekstów Moskwy, jest jednym z bohaterów ksi¹¿ki "Grunt to bunt. Rozmowy o Jarocinie".
Pawe³ Gumola po raz pierwszy zagra³ w Jarocinie w 1982 r. z zespo³em Detonator. "Guma" - jak nazywano ³ódzkiego muzyka - mia³ 16 lat. Festiwal kierowany przez Waltera Che³stowskiego, radykalnie siê wówczas odmieni³. Po raz pierwszy w takiej liczbie zjecha³y zespo³y punkowe oraz ich naje¿ona irokezami publicznoœÌ. Stan wojenny, radiowa papka i imprezy muzyczne w Opolu i Sopocie, na których grali akceptowani przez w³adzê artyœci, sprawia³y, ¿e trzydniowy festiwal w Wielkopolsce zgromadzi³ m³odych ludzi nieuto¿samiaj¹cych siê z niczym, co spotyka³o ich na co dzieù. Sfer¹ wolnoœci sta³a siê muzyka szybka, ostra i w opozycji do dominuj¹cej nowomowy - prosta.



"To by³o coœ nowego i kaza³o ludziom stan¹Ì w miejscu i trochê siê zastanowiÌ nad wszystkim. Wra¿enie by³o piorunuj¹ce. (...) A ludzie kupowali ka¿dy rodzaj muzyki, poniewa¿ w radiu jej nie by³o, nie by³o jej te¿ na p³ytach. Ten Festiwal by³ œwiêtem dla ka¿dego, kto siê tam pojawi³. Ka¿da muzyka by³a doceniana" - wspomina Gumola pierwszy jarociùski festiwal w drugim tomie ksi¹¿ki "Grunt to bunt. Rozmowy o Jarocinie" Grzegorza K. Witkowskiego. Oprócz wokalisty i gitarzysty Moskwy wypowiadaj¹ siê w niej m.in. Martyna Jakubowicz, Lech Janerka i Piotr Banach.

Moskwa w przyszÂłym roku bĂŞdzie obchodziĂŚ 30-lecie istnienia. PowstaÂła we wrzeÂśniu 1983 r. jako trio. Kluczowy dla losĂłw zespoÂłu okazaÂł siĂŞ wystĂŞp na festiwalu w Jarocinie w kolejnym roku. „DostaliÂśmy telegram informujÂący, Âże zespó³ zostaÂł przyjĂŞty na Festiwal Jarocin '84” - opowiada Witkowskiemu Gumola. „Potem byÂło jeszcze oficjalne czytanie w radiu caÂłej listy przyjĂŞtych zespo³ów. Walter CheÂłstowski przeczytaÂł wszystkie kapele w kolejnoÂści alfabetycznej. ZdziwiÂłem siĂŞ, gdy min¹³ literĂŞ » M «, Âże pomimo otrzymania telegramu nie usÂłyszaÂłem nazwy » Moskwa «. WytÂłumaczyÂłem to sobie szybko tym, Âże byÂła cenzura. Ale gdy Walter przeczytaÂł wszystkie nazwy, to na koĂącu dodaÂł: » I Moskwa «. Potem opowiadaÂł nam po cichu, Âże tak wÂłaÂściwie zastanawiali siĂŞ, czy wymĂłwiĂŚ na falach etery tĂŞ nazwĂŞ”.

W kolejnych latach niejednokrotnie zdarzaÂło siĂŞ, Âże na plakatach i w prasie nazwĂŞ kapeli byÂła zapisywana jako "M-kwa" lub "M. kwa".



Edycja Jarocina z 1984 r. to jeden z mitĂłw nowej fali polskiej muzyki lat 80. Na scenie legendarne juÂż wystĂŞpy dali: Siekiera, Prowokacja, Dezerter i Moskwa. ÂŁĂłdzka kapela, grajÂąca tak szybko jak nikt wczeÂśniej, wywoÂłaÂła entuzjazm publicznoÂści, ktĂłry zaniepokoiÂł organizatorĂłw. CheÂłstowski przerwaÂł na chwilĂŞ koncert po szĂłstej piosence, by uspokoiĂŚ "kolegĂłw z zaÂłogi punkowej". GÂłosami publicznoÂści Moskwa zostaÂła jednym z laureatĂłw festiwalu. "To byÂło dla nas waÂżniejsze niÂż to, Âże ktoÂś daÂł nam jakiÂś dyplom do rĂŞki" - mĂłwi Gumola.

W 1985 i 1986 roku Moskwa gra³a jako gwiazda festiwalu. W roku, który wielu zapamiêta³o jako rok awarii w Czarnobylu, "Guma" zosta³ jednym z bohaterów filmu "My Blood, Your Blood", krêconego podczas jarociùskiej imprezy przez ekipê BBC. O tym, ¿e Brytyjczycy zamieœcili historiê Gumoli w filmie, zdecydowa³ przypadek. Zespó³ nocowa³ w tym samym w pa³acyku, w którym ekipa telewizyjna. Muzycy, otrzymuj¹c bardzo niskie honorarium, nieustannie borykali siê z brakiem jedzenia. - Pamiêtam, ¿e po paru piwkach wparowa³em na dó³ do tej kuchni kierowany g³odem, bo myœla³em, ¿e w kuchni zawsze coœ siê znajdzie. Schodz¹c, zobaczy³em ca³¹ ekipê filmowców, oko³o dwudziestu. Weszliœmy tam z ch³opakami, ja mia³em wtedy blond d³ugie w³osy, ch³opaki te¿ d³ugie pióra, a oni takie oczy na nas postawili, na zasadzie: Kto to jest? Spytali, co tutaj robimy, wiêc odpowiedzia³em, ¿e jesteœmy kapel¹, która gra na tym Festiwalu i tutaj zostaliœmy zakwaterowani. Oni zaprosili nas wtedy do swojego sto³u, poczêstowali herbatk¹ i nie tylko. Ja siê rozgada³em o sytuacji w Polsce, o sobie trochê mówi³em, o naszej kapeli. (...) Zrobiliœmy nagranie tej mojej historii na magnetofon, zrobiliœmy parê zdjêciówek kapeli i mnie". Dokument "My Blood, Your Blood", wyre¿yserowany przez ³odzianina Andrzeja Kostenkê, by³ emitowany m.in. w USA i Szwecji.

Ostatnio Pawe³ Gumola wspó³tworzy zespó³ R.U.T.A., który ³¹czy kilkusetletnie pieœni ch³opskie, tradycyjne ludowe instrumentarium z punkow¹ zadziornoœci¹. Nowa p³yta kapeli "Na uschod. WolnoœÌ albo œmierÌ" ukaza³a siê 11 sierpnia.

KorzystaÂłem ze strony Mariusza PieszyĂąskiego: www.moskwa.serpent.pl